Xin chào các bạn. Tôi là Nguyễn Hồng Phong.
Năm 2012, tôi có may mắn được bố mẹ đưa sang Tokyo, Nhật Bản để du học, với mong muốn tôi có được một cuộc sống tốt đẹp hơn trong tương lai. Trong bài viết dưới đây tôi sẽ chia sẻ lại những bài học trải nghiệm của mình, hi vọng sẽ giúp các bạn phần nào định hướng được con đường của mình sắp đi phía trước.
Không bỏ cuộc
Khi vừa sang Nhật, tôi và vài người bạn cùng phòng dù có nền tảng tiếng Nhật khá nhất trong lớp nhưng vẫn không đủ để dễ dàng xin việc làm thêm. Dù được trường và các sempai hứa sẽ hỗ trợ, công việc mà chúng tôi được giới thiệu chỉ là ngắn hạn trong kỳ nghỉ đông, không có gì đảm bảo sau đó. Tôi đã nỗ lực tìm kiếm việc làm bằng mọi cách: đọc báo, tra mạng, gọi điện, đạp xe đi phỏng vấn… nhưng phần lớn đều bị từ chối vì lí do là tiếng Nhật còn kém. Những ngày đó trôi qua chậm chạp và nặng nề. Cảm giác ngồi đợi điện thoại, mong ngóng một cơ hội, rồi lại thất vọng – cứ lặp đi lặp lại. Đó là khoảng thời gian tôi buộc phải đối diện với chính mình: với năng lực thật sự, với khả năng thích nghi, và với cả sự kiên trì. Có lúc, tôi tự hỏi: “Liệu quyết định sang Nhật có đúng không?”, “Mình có đang cố gắng đủ chưa?”, “Hay nên từ bỏ?”
Dù liên tục gặp thất bại trong quá trình xin việc làm thêm, tôi dần nhận ra rằng mỗi lần bị từ chối lại là một cơ hội để bản thân tiến bộ. Dần dần, tôi có thể nghe hiểu người phỏng vấn nói ở tốc độ trung bình mà không còn phải nhờ họ lặp lại. Cùng với việc cải thiện khả năng ngôn ngữ, sự tự tin của tôi cũng tăng lên rõ rệt. Đến một thời điểm, tôi phỏng vấn bốn nơi thì được nhận cả bốn. Đó là một bước ngoặt: từ một người liên tục bị từ chối, tôi trở thành người có quyền lựa chọn. Tôi được chọn nơi làm việc có mức lương tốt, phù hợp với thời gian biểu và sở thích cá nhân. Với những nơi còn lại, tôi không quên gọi điện cảm ơn và xin lỗi vì không thể nhận việc – đó là cách thể hiện sự trân trọng đối với cơ hội mà họ đã dành cho tôi, và cũng là một hành động nhỏ thể hiện sự lịch sự và trách nhiệm của bản thân.
Từ chính trải nghiệm ấy, tôi luôn khuyên các bạn chuẩn bị du học Nhật rằng: hãy rèn luyện tiếng Nhật thật tốt, và đừng bao giờ ngại đi phỏng vấn – kể cả khi đã có công việc ổn định. Vì mỗi lần phỏng vấn là một lần thực hành, một lần học hỏi trong thực tế, và đó là cách nhanh nhất để nâng cao trình độ.
Tiếng Nhật không chỉ là một môn học. Ở Nhật, tiếng Nhật chính là chiếc chìa khóa mở cánh cửa đầu tiên để bạn bước vào thế giới người Nhật – từ việc làm, giao tiếp hàng ngày, đến việc sinh tồn và trưởng thành tại đất nước này. Khi bạn đủ tự tin giao tiếp, bạn mới có thể thực sự hòa nhập, hiểu được người khác và được người khác hiểu lại. Mọi cơ hội tốt đều bắt đầu từ đó. Tôi tin rằng thất bại không đáng sợ, điều quan trọng là phải biết nhìn lại và rút ra bài học. Mỗi lần thất bại đều chỉ ra một điểm mình chưa đủ tốt, và nếu mình kiên trì cải thiện, thành công nhất định sẽ đến.
Quá trình đấu tranh với bản thân
Quá trình đi làm thêm cho tôi rất nhiều bài học sâu sắc. Phải thừa nhận rằng tôi cảm thấy hối hận vì khi mới sang Nhật, mới được đi làm, có nhiều lúc chúng tôi mệt mỏi, hoặc có nhiều hôm trời mưa, ngại đi làm nên đã tự ý bỏ buổi làm mình đã đăng ký với công ty. Đối với người Nhật- những người vô cùng tôn trọng kỷ luật và danh dự mà nói, những kẻ không giữ lời hứa thật không bằng rác rưởi. Đối với chúng tôi mà nói, những buổi tự ý nghỉ như vậy thật phí tiền (có những buổi chúng tôi có thể được hơn 1 vạn yên – hơn 2 triệu nếu đi làm), hơn nữa chính là dắt lối cho một thói quen vô cùng nguy hiểm là thói Vô Kỷ Luật. Thói quen này sẽ hủy hoại tất cả những dự định của chúng ta trong tương lai- điều mà lúc đó tôi không ý thức được.
Người Nhật coi trọng chữ tín. Họ không cần phải bị giám sát mới làm việc nghiêm túc. Họ tin rằng chỉ khi bỏ công sức xứng đáng thì mới xứng đáng tiêu đồng tiền mình nhận được. Những lần tự ý nghỉ việc, đối với tôi không chỉ là đánh mất cơ hội, mà còn là đánh mất sự tôn trọng từ đồng nghiệp, và quan trọng nhất là đánh mất sự tôn trọng với chính mình. Tôi bắt đầu nhận ra rằng: nếu không tự kỷ luật, không ai có thể giúp mình tiến xa. Thói quen trì hoãn mục tiêu, dễ dãi với bản thân sẽ âm thầm phá hủy mọi kế hoạch dài hạn.
Kỷ luật không phải là sự gò bó. Kỷ luật là cách giúp bản thân không lạc hướng giữa vô vàn lý do trì hoãn mà tiềm thức có thể đưa ra. Đó là điều tôi học được không chỉ từ người Nhật, mà từ chính những lần mình mắc sai lầm.
Ngôn ngữ – cánh cửa để kết nối và thấu hiểu
Tiếng Nhật, với tôi, không chỉ là phương tiện để học hay làm việc. Đó là công cụ để sinh tồn, để giao tiếp, và quan trọng nhất – để kết nối với con người.
Khi mới đi làm, khả năng tiếng Nhật còn yếu khiến tôi không thể hiểu được đồng nghiệp đang nói gì. Có lúc, tôi nghĩ họ đang khó chịu, thậm chí hiểu lầm rằng họ đang nói xấu mình. Nhưng khi trình độ tiếng Nhật cải thiện, mọi thứ thay đổi. Tôi có thể trò chuyện, hỏi thăm về gia đình họ, chia sẻ những mẩu chuyện đời thường và bắt đầu có những người bạn thực sự.
Chính ngôn ngữ giúp tôi xóa bỏ những định kiến từng nghe qua. Trước đó, tôi có thành kiến với một số bạn đến từ Trung Quốc, Nepal vì những lời kể từ các anh chị đi trước. Nhưng khi bắt đầu trò chuyện và lắng nghe họ, tôi nhận ra rằng tất cả chúng tôi đều giống nhau: là những du học sinh xa nhà, chật vật mưu sinh, cùng hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn.
Tiếng Nhật cho tôi cơ hội được sống thật với môi trường xung quanh, không còn chỉ là người đứng ngoài cuộc. Nhờ ngôn ngữ, tôi hiểu hơn về sự tận tâm trong công việc của người Nhật, sự tử tế trong cách họ quan tâm đến cộng đồng, và cả sự giản dị trong cách họ sống. Nếu các bạn có thể hòa nhập vào cuộc sống của người dân Nhật, hiểu được những tâm tư tình cảm của họ, các bạn sẽ thấy rằng họ và ta thật ra đều giống nhau. Những điều tốt đẹp nước họ đã làm được thì người Việt mình cũng sẽ làm được, và còn làm tốt hơn. Và sẽ tuyệt vời hơn nữa nếu các bạn có thê ý thức được rằng : trong mình cũng có rất nhiều điều quý giá, đáng để người khác học hỏi, đáng được người khác ngưỡng mộ, và chính các bạn cũng có sức mạnh có thể giúp đỡ ngược lại những người Nhật bản xứ. Vì sao tôi nói điều đó ? Vì giá trị cuộc đời của một con người được định giá qua những gì người đó cống hiến cho thế giới.
Tương lai nằm trong tay các bạn. Lựa chọn nỗ lực để biến mình trở thành những con người tuyệt vời cũng nằm trong tay các bạn.
